سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری هند كه روز پنجشنبه 29 تیر (19 جولای) برای انتخاب بالاترین مقام رسمی این كشور یك میلیارد و 240 میلیون نفری آغاز شده بود با پایان شمارش آرا در عصر روز یكشنبه اول مرداد ماه، 'پراناب موكرجی' وزیر پیشین دارایی این كشور با كسب جمعا 713 هزار و 763 امتیاز از كل یك میلیون و 29هزار و 750 امتیاز در مقابل 'پی.ای.سانگما' نامزد ائتلاف دمكراتیك ملی و رییس پیشین مجلس نمایندگان هند 'لوك سابها' كه 315 هزار و 987 امتیازكسب كرد، به عنوان سیزدهمین رییس جمهور منتخب هند برگزیده شد. موكرجی 76 ساله كه به عنوان سیزدهمین رییس جمهوری هند انتخاب شده مردی با بیش از نیم قرن فعالیت اجرایی است. وی از جمله سیاستمداران كهنه كار هند و نامزد 'ائتلاف مترقی متحد' در انتخابات ریاست جمهوری بود. سمت ریاست جمهوری هند هرچند حالت تشریفاتی دارد، اما این سمت بالاترین مقام اجرایی بوده و از اختیارات قانونی گسترده ای برخوردار است. هم اكنون خانم 'پراتیبها پاتیل' دوازدهمین رییس جمهوری هند است و چهارم مرداد (25 جولای) جای خود را به پراناب موكرجی خواهد داد.

بر اساس تحقیقات سال 1984 مجله 'یورومانی' (Euromoney)، موكرجی به عنوان بهترین وزیر دارایی در جهان شناخته شد. روزنامه 'بازارهای نوظهور' ( Emerging Markets ) موكرجی را در سال 010 2 به عنوان وزیر دارایی سال آسیا برگزید و ماهنامه مالی ( the Banker ) چاپ لندن نیز وی را در دسامبر سال 2010 به عنوان وزیر دارایی سال معرفی كرد.

* انتخابات ریاست جمهور در هند

---------------------------------------

یكی از ویژگی های بارز در هند دموكراسی این كشور است. هندی ها دموكراسی را از غربی ها در دوران استعمار وام گرفتند اما امروزه دموكراسی در این كشور به نوعی بومی شده است. یكی از دلایلی كه هند به عنوان 'غرب سیاسی' خوانده می شود همین خاصیت دموكراتیك در این كشور است.

هند را بزرگترین دموكراسی دنیا نامیده اند زیرا در این كشور برای همه گروهها امكان رای دادن وجود دارد. اكنون یك بار دیگر مردم هند در انتخابات ریاست جمهوری از این فرصت بهره مند شده اند تا در تعیین سرنوشت خود ایفای نقش كنند. در سال 1976 اصلاحیه چهل و دوم قانون اساسی هند بعمل آمد. در این اصلاحیه به جای عبارت 'جمهوری حاكم دموكراتیك' هند به عنوان 'جمهوری مقتدر دموكراتیك سكولار ' معرفی شد.

در مقدمه قانون اساسی هند آمده كه منبع قانون اساسی 'مردم هند' هستند. به علاوه در مقدمه قانون اساسی این كشور دولت هند با صفت های سكولار، مقتدر، سوسیالیست و دموكراتیك تعریف شده است. مقدمه اولیه قانون اساسی شامل دو صفت یعنی 'دموكراتیك' و 'مقتدر' بوده است اما صفتهای 'سوسیالیستی' و 'سكولار' نیز بر اساس اصلاحیه چهل و دوم قانون اساسی در سال 1976 به آن اضافه گردید.

سكولاریسم در هند بصورت ذاتی شامل اشارات و دلالت های مثبت و منفی است . اشارات و دلالت های منفی آن حكایت از بی بهره بودن دولت از امتیازات مذهبی یا دولتی بی مذهب است اما جنبه مثبت آن رعایت آزادی مذهبی در سراسر كشور است.

بر اساس قانون اساسی سیستم حكومتی هند پارلمانی است كه در آن مردم حاكمان خود را هر پنج سال یكبار زیر نظارت یك كمیسیون مستقل انتخابات بر می گزینند. در هند واژه 'دموكراسی' در یك تركیب جامع مورد استفاده قرار گرفته است كه نه تنها دموكراسی سیاسی بلكه دموكراسی اقتصادی و اجتماعی را نیز در بر می گیرد.

رییس جمهور هند رییس دولت این كشور است و این سمت بیشتر افتخاری بوده و قدرت واقعی در اختیار نخست وزیر و كابینه وزرا است.

رییس جمهور هند توسط هییت انتخابیه ای متشكل از اعضای هر دو مجلس لوك سابها و راجیا سابها و همچنین نمایندگان مجالس قانونگذاری ایالت ها انتخاب می شود. راجیاسابها یا مجلس شورای ایالت ها یك مجلس دایمی است. از این مجلس معمولا به عنوان مجلس علیای هند یاد می شود. مجلس لوك سابها یا مجلس نمایندگان مردم توسط مردم و از طریق انتخابات آزاد، مستقیم و با شركت تمامی هندی های واجد شرایط برای رای دادن صورت می پذیرد. رییس جمهور هند برای یك دوره پنج ساله انتخاب می شود. اما امكان انتخاب مجدد وی به این سمت نیز وجود دارد.

پست نخست وزیری در هندوستان مهمترین پست در سیستم سیاسی این كشور است و تمام سیستم حول این فرد متمركز شده است. بنابراین بسیاری از صاحبنظران سیاسی ترجیح می دهند بجای آنكه سیستم سیاسی هند را سیستمی پارلمانی بنامند، آن را سیستمی نخست وزیری بنامند. با این حال قانون اساسی هند اعمال تمام اختیارات قوه مجریه را بر عهده رییس جمهور قرار داده كه او نیز لازم است با كمك و مشورتهای هیئت وزیران و در راس آن نخست وزیر، این قوه را اداره كند.

نخست وزیر توسط رییس جمهور انتخاب می شود و وزرای كابینه او نیز با مشورت نخست وزیر، توسط رییس جمهور منصوب می شوند.

* شكل گیری تیم اقتصادی جدید در دولت هند

------------------------------------------------

پراناب موكرجی به عنوان سیزدهمین رییس جمهور هند شباهت هایی با 'مان موهان سینگ' نخست وزیر این كشور، دارد كه حاصل تركیب این شباهت ها شكل گیری یك دولت اقتصاد محور بسیار قوی است. اكنون هندی ها با تقریبا 7 درصد رشد اقتصادی در نیمه نخست سال 2012 در بین كشورهای دنیا یكی از بیشترین رشدهای اقتصادی را تجربه می كنند. مان موهان سینگ نخست وزیر فعلی هند در دوران نخست وزیری 'ناراسیما رائو' به عنوان وزیر دارایی فعالیت می كرد. در این دوران هند بهترین تغییرات و تحولات اقتصادی را تجربه كرد. نتایج بخش اعظمی از تحولات مثبت اقتصادی در دوران رائو را اكنون می توان در هند مشاهده كرد. به همین دلیل سینگ پس از وزارت دارایی به عنوان نخست وزیر این كشور منصوب شد. همین شرایط برای موكرجی رییس جمهور منتخب هند صادق است. وی برای كاندیدا شدن در پست ریاست جمهوری از پست مقام عالی وزرات دارایی كابینه مان موهان سینگ استعفا كرد. هم نخست وزیر و هم رییس جمهور هند هر دو عضو حزب كنگره ملی هستند. بنابراین در یك دوره سه ساله یعنی از سال 2009 تا 2012 با یكدیگر تعامل داشته و با دیدگاههای یكدیگر آشنایی كامل دارند لذا با توجه به زمینه اقتصادی نخست وزیر و رییس جمهور اكنون دولت هند می تواند یك تیم قوی اقتصادی تشكیل دهد. برخی از تحلیل گران معتقدند كه در این شرایط اصلاحات اساسی در بخش های اقتصادی انجام خواهد شد. آنچه در این تیم قوی اقتصادی حائز اهمیت است جایگاه ایران و ایالات متحده امریكاست . امریكایی ها اكنون به هند به عنوان یك بازار بسیار مهم با قدرت جذب بالا می نگرند.

** رویكرد دولت اقتصاد محور هند به ایران و امریكا

--------------------------------------------------------------

هند خود را قدرت در حال ظهور می داند و حتی گاهی این كشور را 'قدرت برتر ظهور یافته' در عرصه بین الملل می نامند. یكی از ابعادی كه سبب ظهور هند شده است اقتصاد این كشور است . هندی ها در حال تبدیل شدن به یك قدرت بزرگ اقتصادی هستند و تقریبا در تمامی زمینه ها از قبیل كشاوزی، صنعت و خدمات فعالند. اما تنها ضعف این اقتصاد تولیدی وابستگی آن به انرژی های خارجی است. ایران یكی از مهمترین تامین كنندگان نفت هند محسوب می شود. در سال 2011 نیاز هند به انرژی 8 تا 10 درصد افزایش یافت. برای هند، ایران یكی از منابع در دسترس است كه دارنده دومین منابع گاز و سومین منبع نفت دنیا است. به عبارتی ایران در حال تامین یكی از نیازهای اساسی هند است كه با استفاده از آن دهلی نو می تواند قدرت مانور خود را افزایش دهد.

در مقابل امریكا در صدد است تا در روند انتقال نقت ایران به هند اختلال ایجاد كند. در این شرایط دولت هند در لبه یك تصمیم بسیار مهم قرار گرفته است. نگرش هایی كه در دولت فعلی هند وجود دارد نگرشی است كه متمایل به همكاری با امریكایی ها است. مان موهان سینگ بخشی از تحصیلات خود را در ایالات متحده و در دانشگاه آكسفورد به پایان رسانده است. تعامل هندی ها با امریكایی ها در كنار انتقال تكنولوژی های جدید بخشی از دلیل تمایل هندی ها به امریكایی ها را به تصویر می كشد. اكنون نخبگان هندی كه در امریكا هستند بخشی از نگرش امریكایی – محور دولت هند را شكل می دهند.

موكرجی رییس جمهور منتخب هند در سال 2005 وزیر دفاع این كشور بود و در دوران وی قرارداد 10 ساله همكاری نظامی بین امریكا و هند منعقد گردید. این امر را می توان نشانه بارز تمایل رییس جمهور منتخب نسبت به امریكا دانست اما نكته قابل توجه آنست كه دولت هند اكنون یك رویكرد اقتصادی قوی - و نه یك رویكرد سیاسی - دارد. در این رویكرد تصمیمات در قبال یك موضوع مهم مثل رشد اقتصادی با عینك اقتصادی اتخاذ می شود. امریكا می خواهد موضوع اقتصادی انتقال نفت از ایران به هند را از طریق تحریم های یك جانبه سیاسی كند اما هندی ها خود را مقید به اعمال تصمیماتی می دانند كه از مجرای سازمان ملل عبور كرده و مشروعیت عام دارد. بنابراین هندی ها نمی خواهند تصمیمی اتخاذ كنند كه اولا رشد اقتصادی شان را به عنوان شاخصه مهمی از قدرت هند تضعیف كند. دوم آنكه هندی ها نمی خواهند تصمیماتشان مشروعیت خاص یا جزیی داشته باشد به عبارتی آنها نمی خواهند تصمیماتی اتخاذ كنند كه تنها امریكایی ها از آن راضی باشند و در نهایت دولت هند باید نسبت به مردم خود و نیازهای داخلی این كشور پاسخگو باشد.

تحقیق**م.پ**1358